Kemosentez ve Elektrik Üretimi
|Daha önceki yazımızda Fotosentez ve Güneş Panelleri‘ni anlatmıştık.Fotosentezde su(H2O) ve Karbondioksitin(CO2) organik besinlere yani karbonhidratlara dönüşmesi için ihtiyaç duyulan enerji güneş ışığından klorofil pigmetleriyle sağlanıyordu.
Aynı şekilde bitkiler suyu(H2O) bulamadığı zamanlar onun yerine H2S’yi(Hidrojen Sülfür) yada H2(Hidrojen) molekülünü kullanırlar.Bu reaksiyonları gerçekleştirmek için ise güneş ışığından aldıkları enerjiyi kullanırlar.Güneş ışığının bulunmadığı durumlarda bu olayı gerçekleştirmek
için gereken enerjiyi kimyasal maddelerin reaksiyonlardan karşılarlar.diğer bir deyişle inorganik maddeleri oksitleyerek elde ederler.Bu nerjiyi kullanarak karbonhidrat sentezlerler. Bu şekilde gerçekleşen olaya ise Kemosentez denir.Kemosentez yapan bir çok bakteri türü vardır,bunlara örnek olarak hidrojen,azot,demir,kükürt bakterileri verilebilir.Bu bakterilerin klorofilleri olmadığından bu şekilde kendi besinlerini karşılarlar.Bu nedenle bu bakterilere ototrof yani kendi besinini kendisi üreten bakteriler denir.Bu şekilde kendi besinlerini üreten bakterilere Kemosentetik bakteriler denir.
Azot döngüsü için en önemli adımlardan biri de Nitrifikasyon’dur.Nitrifikasyon, kemosentetik bakterilerin topraktaki Azot(N) bileşikleri olan Amonyum tuzlarını ve Nitratları oksitleyerek bitkilerin kullanabileceği hale getirirken,aynı zamanda kemosentez için gereken enerjiyi elde etmelerine denir. Bu şekilde doğada ki Azot döngüsü gerçekleşmiş olur, çünkü bitkiler topraktaki azotu ancak oksitlenmiş haldeki amonyum tuzlarından ve nitratlardan karşılayabilir.Bitkiler gereken azotu havadaki azot moleküllerinden karşılayamadıkları için mecburen topraktan almalıdır.Azotun önemi amino asitlerin yapısındaki temel taşlardan biri olmasıdır.
Şimdi kemosentezi yenilenebilir enerji ile varsa alakasını kuralım .Canlıların yaptığı bazı olayları elimizdeki teknolojik imkanlarla gerçekleştirebilmemiz şu an için ya çok zor ya da çok maliyetlidir.Ama onları kullanmak ya da taklid etmek biraz daha kolay. Mesela güneş panelleri fotosentetik bitkiler gibi güneş ışığını yakalayıp elektriğe çevirebiliyorlar.Bu olay çok da zor ve maliyetli değil.Peki ya kemosentez için bunu nasıl yapacağız?
Rhodofeax ferriredunces |
Massachusetts Amherts Üniversitesi’nden Profesör Derek Lovley ve araştırmacı Swades Chaudhuri, bilimsel adı “Rhodoferax ferriredunces” olan bir bakterinin yaratılışındaki bir özelliği kullanarak elektrik ürettiler.Okyanusların dibinde yaşayan bu bakteri türü karbonhidratları parçalayarak elektrik üretebiliyor, bu mikroorganizma karbonhidratları kullanarak doğrudan doğruya elektrotların üzerine transfer edilebilen bir elektrik üretebiliyor.Tek yan ürün ise CO2. Bakteri elektrik üretmek için bir dizi kimyasal işlem yapıyor. Bilim adamları yapılan işlemi “demir oksitteki oksijeni, şekerin oksitlenmesinde kullanmak ve sonuçta açığa çıkan elektronları hasat etmek” biçiminde özetliyorlar. Bu yöntem ile üretilen enerji “bir kase şeker kullanılarak 60 watt’lık bir ampulü 17 saat boyunca yakabilecek.”
Bu işlem tam olarak Kemosentez olmasa da sonuçta bakterilerden enerji üretebileceğinin bir ispatı. Gerisi bilim çevrelerinin gayretlerine kalmış…